So sánh Thunderbolt 5, Thunderbolt 4, Thunderbolt 3 và USB4: Khác biệt ở đâu?

So sánh Thunderbolt 5, Thunderbolt 4, Thunderbolt 3 và USB4: Khác biệt ở đâu?

Apple đã bắt đầu chuyển sang sử dụng cổng kết nối Thunderbolt 5 trên các mẫu MacBook Pro, Mac Studio và Mac mini từ năm 2024. Tuy nhiên, trước đó, các dòng MacBook Air M1 và M2 lại gây không ít bối rối khi ghi thông số cổng là "Thunderbolt / USB 4" hoặc "Thunderbolt 4 và USB 4".

Vậy sự khác biệt giữa Thunderbolt 5, Thunderbolt 4, Thunderbolt 3 và USB4 là gì? Tại sao cùng là cổng USB-C nhưng tốc độ và chức năng lại khác nhau đến vậy? Bài viết sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng từng chuẩn kết nối một cách dễ hiểu và trực quan ngay dưới đây!

Thunderbolt là gì? USB4 là gì?

Thunderbolt và USB4 là hai chuẩn kết nối hiện đại, cùng sử dụng cổng vật lý USB-C nhưng hoàn toàn khác biệt về mặt công nghệ. Thunderbolt là chuẩn do Intel phát triển, vốn nổi bật với tốc độ truyền dữ liệu nhanh, khả năng truyền video chất lượng cao và hỗ trợ cấp nguồn mạnh mẽ cho các thiết bị ngoại vi. Trong khi đó, USB4 là chuẩn mở do USB-IF (USB Implementers Forum) thiết kế để hợp nhất các chuẩn USB 3.x và Thunderbolt 3 trước đó, giúp tăng tính tương thích giữa các thiết bị.

Dù đều sử dụng cổng USB-C, nhưng Thunderbolt có nhiều yêu cầu kỹ thuật cao hơn, bao gồm: tốc độ tối thiểu phải đạt 40Gbps, hỗ trợ xuất 2 màn hình ngoài cùng lúc (ở Thunderbolt 4), và bắt buộc phải có chứng nhận từ Intel nếu muốn dán nhãn. Trong khi đó, USB4 có tốc độ dao động từ 20Gbps đến 40Gbps, và không yêu cầu mọi thiết bị đều đạt được tốc độ tối đa. Điều này khiến trải nghiệm của người dùng với USB4 phụ thuộc khá nhiều vào thiết bị và nhà sản xuất.

Thunderbolt là chuẩn kết nối cao cấp hơn, có chứng nhận rõ ràng và hiệu năng ổn định. USB4 là giải pháp mở, linh hoạt nhưng không phải lúc nào cũng mạnh như Thunderbolt. Người dùng cần xem kỹ thông số trước khi mua thiết bị hoặc phụ kiện để tránh lãng phí.

Thunderbolt 5 so với Thunderbolt 4

Thunderbolt 5 ra mắt vào cuối năm 2023 là một bước nhảy vọt thực sự so với Thunderbolt 4. Đây không chỉ là bản nâng cấp tốc độ mà còn cải tiến toàn diện về khả năng xuất hình ảnh, kết nối thiết bị ngoại vi và cấp nguồn. Nếu Thunderbolt 3 và 4 “dậm chân tại chỗ” ở mức 40Gbps trong suốt gần một thập kỷ, thì Thunderbolt 5 đã bứt phá lên mức 80Gbps theo mặc định và có thể đạt tối đa đến 120Gbps khi sử dụng chế độ xuất hình ảnh (Video Bandwidth Boost).

Đây là một cải tiến rất lớn, đặc biệt trong thời đại nội dung 8K, 10K và màn hình tần số quét cao. Với Thunderbolt 5, bạn hoàn toàn có thể xuất hai màn hình 6K hoặc một màn hình 8K với tần số 240Hz mà không gặp giới hạn về băng thông.

Một điểm đột phá khác là công suất cấp nguồn của Thunderbolt 5 lên đến 240W nhờ hỗ trợ chuẩn Power Delivery 3.1. Điều này rất hữu ích với những người dùng laptop cấu hình cao như MacBook Pro 16 inch, các laptop gaming hoặc các trạm dựng phim cần nhiều năng lượng. Trong khi Thunderbolt 4 vẫn giới hạn ở 100W, thì Thunderbolt 5 cho phép bạn vừa sạc thiết bị mạnh, vừa kết nối thiết bị ngoại vi tốc độ cao qua một dây duy nhất.

Về mặt kết nối, Thunderbolt 5 hỗ trợ hubbing thực thụ với nhiều cổng Thunderbolt 5 độc lập từ một thiết bị gốc, giúp bạn dễ dàng kết nối nhiều thiết bị mà không cần dây daisy-chain nối tiếp như trước. Ngoài ra, Thunderbolt 5 vẫn đảm bảo tương thích ngược với Thunderbolt 4, Thunderbolt 3 và USB4, nên bạn không cần lo lắng về vấn đề cắm nhầm cổng. Tuy nhiên, để tận dụng được hết tiềm năng Thunderbolt 5, cả thiết bị gốc (host) lẫn thiết bị ngoại vi (peripheral) đều cần hỗ trợ chuẩn này.

Thunderbolt 4 so với Thunderbolt 3

Thunderbolt 3 và Thunderbolt 4 có cùng tốc độ truyền dữ liệu tối đa là 40Gbps, cùng sử dụng đầu nối USB-C và cùng hỗ trợ xuất hình ảnh, truyền dữ liệu, sạc thiết bị qua một sợi cáp duy nhất. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ, bạn sẽ thấy Thunderbolt 4 thực sự là bản nâng cấp về độ tin cậy, tính đồng nhất và trải nghiệm người dùng so với Thunderbolt 3.

Với Thunderbolt 3, chuẩn này hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ tính năng, như: chỉ truyền dữ liệu, hoặc không hỗ trợ xuất 2 màn hình. Điều này khiến người dùng gặp nhiều rắc rối khi mua laptop hay phụ kiện: không biết cổng USB-C đó có đủ khả năng làm việc với dock, eGPU hay màn hình ngoài. Trong khi đó, Intel đặt ra tiêu chuẩn rất nghiêm ngặt cho Thunderbolt 4: mọi thiết bị đều bắt buộc phải hỗ trợ đầy đủ các tính năng như truyền dữ liệu PCIe 32Gbps, xuất 2 màn hình 4K, sạc tối thiểu 100W, và đánh thức máy từ trạng thái sleep qua phụ kiện Thunderbolt.

Ngoài ra, Thunderbolt 4 cũng hỗ trợ các dây cáp lên đến 2m mà vẫn giữ nguyên tốc độ 40Gbps, trong khi Thunderbolt 3 thường giới hạn ở 0.5m nếu muốn đạt tối đa hiệu suất. Thunderbolt 4 còn được yêu cầu hỗ trợ tính năng DMA protection để tăng bảo mật khi kết nối với thiết bị ngoại vi. Tóm lại, tuy cùng tốc độ, nhưng Thunderbolt 4 là chuẩn kết nối ổn định và hỗ trợ được nhiều tính năng hơn.

USB4 so với Thunderbolt 4

USB4 được thiết kế để hợp nhất các công nghệ trước đây như USB 3.2, USB 2.0 và Thunderbolt 3. Về mặt lý thuyết, USB4 có thể đạt tốc độ lên tới 40Gbps, giống như Thunderbolt 4. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất giữa USB4 và Thunderbolt 4 nằm ở tính bắt buộc và tiêu chuẩn chất lượng.

USB4 là một chuẩn mở, do đó không yêu cầu mọi thiết bị phải hỗ trợ toàn bộ tính năng. Một số thiết bị USB4 chỉ đạt tốc độ 20Gbps, không hỗ trợ xuất hình ảnh hoặc không cấp nguồn mạnh, khiến người dùng dễ nhầm tưởng và thất vọng khi sử dụng. Trong khi đó, Thunderbolt 4 là chuẩn có chứng nhận của Intel, yêu cầu bắt buộc các tính năng như: truyền dữ liệu 40Gbps, PCIe 32Gbps, sạc tối thiểu 100W và xuất hình ảnh 2 màn hình 4K.

Hơn nữa, Thunderbolt 4 còn hỗ trợ dây cáp dài đến 2m, trong khi USB4 thường giới hạn ở chiều dài ngắn nếu muốn duy trì tốc độ cao. Thunderbolt 4 cũng đảm bảo khả năng tương thích ngược hoàn hảo với Thunderbolt 3 và USB4, trong khi USB4 có thể gây ra vấn đề tương thích với một số thiết bị Thunderbolt.

Một điểm nữa là Thunderbolt 4 luôn hỗ trợ eGPU và dock mở rộng, trong khi USB4 thì không bắt buộc. Nếu bạn là người dùng chuyên nghiệp, chỉnh sửa video, đồ họa 3D hay lập trình AI, Thunderbolt 4 vẫn là lựa chọn an toàn và mạnh mẽ hơn.

Kết luận: Nên chọn chuẩn nào?

Dưới đây là bảng so sánh nhanh các thông số kỹ thuật chính giữa Thunderbolt 5, Thunderbolt 4, Thunderbolt 3 và USB4 để bạn có cái nhìn tổng thể:

Qua bảng trên, Thunderbolt 5  là chuẩn kết nối cho tốc độ truyền dữ liệu cao nhất lên đến 120Gbps, hỗ trợ đa màn hình độ phân giải cao và đáp ứng tốt cho các nhu cầu chuyên nghiệp như dựng phim, chơi game, hay xử lý đồ họa nặng. Tuy nhiên, nó vẫn chưa quá phổ biến, nên nếu bạn cần một hệ thống tương thích rộng và ổn định hiện tại, Thunderbolt 4 là lựa chọn cân bằng giữa tốc độ, sự tiện dụng và hỗ trợ ngược.

Thunderbolt 3 vẫn rất mạnh và phù hợp nếu bạn sử dụng các thiết bị cũ hơn nhưng vẫn muốn tốc độ cao, trong khi USB4 là giải pháp linh hoạt, giá rẻ, hướng đến người dùng phổ thông với nhu cầu kết nối cơ bản và mức hiệu năng khá.

Tùy vào thiết bị đang sử dụng và nhu cầu cụ thể, bạn có thể chọn chuẩn kết nối phù hợp nhất. Nếu bạn muốn đầu tư lâu dài và đang cân nhắc thiết bị mới, chuẩn Thunderbolt 5 chắc chắn là đáng cân nhắc trong tương lai gần.

Tạm kết

Bài viết đã phân tích và so sánh chi tiết các chuẩn kết nối hiện đại gồm Thunderbolt 5, Thunderbolt 4, Thunderbolt 3 và USB4. Mỗi chuẩn mang đến những lợi thế riêng, phù hợp với từng nhu cầu sử dụng từ phổ thông đến chuyên nghiệp. Việc lựa chọn đúng chuẩn kết nối không chỉ giúp tối ưu hiệu năng thiết bị, mà còn đảm bảo tính tương thích lâu dài và đầu tư hiệu quả trong hệ sinh thái công nghệ ngày càng phát triển.

Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn góc nhìn rõ ràng hơn khi lựa chọn chuẩn kết nối phù hợp. Nếu thấy hữu ích, đừng quên theo dõi XTmobile để cập nhật thêm nhiều kiến thức công nghệ mới nhất nhé!

Xem thêm:

• 11 lý do để nâng cấp máy Mac của bạn lên macOS Sequoia ngay bây giờ
• Bật mí 6 cách tắt ứng dụng chạy ngầm trên MacBook để tăng tốc thiết bị!
• Top 6 pin dự phòng cho MacBook tốt nhất hiện nay!

​Xtmobile.vn